عبدالحسین صنعتی زاده کرمانی

عبدالحسین صنعتی‌ زاده‌کرمانی (۱۲۷۴-۱۳۵۲ش) نویسنده‌ی شناخته شده داستان‌های تاریخی است و از او با عنوان پدر رمان تاریخی ایران نام می برند. مهمترین اثر او «مجمع دیوانگان» است که نخستین اثر «آرمان‌شهر» ادبیات فارسی به شمار می‌رود.

دوران کودکی

عبدالحسین صنعتی‌زاده در سال ۱۲۷۴ در کرمان به دنیا آمد. وی از سرگذشت خود در کتاب "روزگاری که گذشت‌" چنین سخن می‌گوید:

«از ایام طفولیت تا به سن سه سالگی آنچه به خاطر رنج و زحمت بسیاری بوده که در قنداق احساس می کردم. بیشتر اوقات دست‌ و پاها و سر و گردنم را با دستمال‌ها و نوارهای زیاد بنوعی‌ که هیچ آزادی نداشتم بسته بودند. اتفاقاً عکاسی داود نام ارمنی که با پدرم دوستی داشت عکسی در سن شش ماهگی از من برداشته که آن عکس یادگار ایامی است که در قنداق بسر می‌بردم ... سر تا پایم را دستمال‌پیچ کرده‌اند و خدا بهتر می‌داند که با نداشتن زبان چگونه این وضعیت را تحمل کرده‌ام. برای آنکه باسواد شوم و بتوانم قرآن بخوانم مرا در نزدیکی همان منزلی که سکونت داشتیم در نزد زن نانوائی که مکتب‌خانه‌ای داشت گذاردند. من هم مانند سایر اطفال روی پوست پاره گوسفندی که از منزل برده بودم نشستم و علم جزوی در جلو رویم گذاردند. از کلمات عربی و حروف ریز چیزی نمی‌فهمیدم و زبانم یارای خواندن ابجد، هوز، حطی نداشت. پس از روزهای متوالی رفتن به این خانه ابداً چیزی یاد نگرفتم و با آنکه کتک زیادی خوردم و از اشک چشمم تمام صفحات «عم جزو» تر می‌شد چیزی یاد نگرفتم. مکتب‌دار در ضمن چرخ‌ریسی به درس دادن شاگردان هم می‌پرداخت و شاگردان‌ هم در ضمن درس خواندن پشم‌های ملا‌ را که بایستی رشته شود با انگشتان خود از هم باز می‌نمودند و این عمل را به زبان کرمانی انجام می دادند».

آثار

ماخالسکى، صنعتى ‌زاده را پدر رمانهاى تاریخى ایران نامیده است. وی از جوانى علاقه به داستان‌ نویسى داشت. در حدود ۱۲۹۰ ش نخستین رمان تاریخى خود به نام «دام‌گستران» یا «انتقام‌خواهان مزدک» را نوشت. از دیگر آثار اوست:

• سلحشور (۱۳۰۳)
• مجمع دیوانگان (۱۳۰۳)
• رمان «مانی نقاش» (۱۳۰۵)
• رستم در قرن بیست و دوم (۱۳۱۳)
• عالم ابدی (۱۳۱۷)
• سیاه پوشان یا داستان ابومسلم (۱۳۲۳)
• فرشته صلح یا فتانه اصفهانی (۱۳۳۱)
• نادر فاتح دهلی (۱۳۳۶)
• روزگاری که گذشت (۱۳۴۶)
• چکونه ممکن است متمول شود.

وفات

وى سرانجام سال ۱۳۵۲شمسی در پاریس درگذشت.

منابع

• انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج۴، ص۵۸.